بررسی امکان آلودگی آبهای زیرزمینی در مناطق زغال دار شمال استان کرمان (ایران مرکزی) بر اثر واکنش زغال- آب

به منظور بررسی تاثیر لایه های زغالسنگ منطقه زغال دار کرمان بر کیفیت منابع آبی منطقه تعداد 10 نمونه آب حوضه زغالی شمال کرمان برداشت و به روشicp oes تجزیه شده اند. آنالیز شیمیایی نمونه های آبی منطقه نشان می دهد که در اکثر نقاط نمونه برداری آلودگی عناصر سنگین وجود ندارد. پایین بودن غلظت عناصر سنگین در بسیاری از نمونه های آبی به این علت است که منابع آب زیرزمینی به طور عمده از آب های سطحی کوهستان های مرتفع کربناته تغذیه می شوند. در این حالت، سطح و زمان تماس با لایه های زغالسنگ کمتر از آن است که باعث آلودگی قابل توجهی گردد. به علاوه محیط اکسیدی نیز حلالیت بسیاری از عناصر سنگین را کاهش داده است. همچنین ممکن است پدیده جذب سطحی کانی های رسی و مواد آلی در شیل های زغال دار در حذف عناصر موجود در آب های زیرزمینی موثر واقع شده باشند که نشان-دهنده امکان خاصیت بافرکنندگی آن ها باشد. گوگرد در منابع آب دشت به صورت سولفاتی و در مناطق نزدیک به ذخائر زغالسنگ بی سولفید است. به نظر می رسد که لایه های زغالسنگ یا لایه های زغال دار به دلیل همراه داشتن کربن با دیگر عناصر بیوفیل مانند گوگرد و در شرایط احیا می تواند تامین کننده گوگرد بی سولفید و در شرایط اکسیدی تامین کننده گوگرد سولفاتی باشد. قرارگیری لایه های زغالسنگ در تشکیلات کربناتی، یک سیستم گوگردی– کربناتی در آبهای زیرزمینی منطقه ایجاد نموده است که رسم دیاگرام های eh –ph برای نمونه های آبی حاکی از این است که گونه های hco3- hs- و so42- آنیون های غالب در آبهای زیرزمینی هستند.